دانلود پایان نامه هنجارگریزی در رخدادهای فرهنگی واجتماعی از منظر نهج البلاغه
فرمت فایل دانلودی: .docx
فرمت فایل اصلی: Doc
تعداد صفحات: 200
پایان نامه هنجارگریزی در رخدادهای فرهنگی واجتماعی از منظر نهج البلاغه
نوع فایل: Word و قابل ویرایش
تعداد صفحات : 200 صفحه
چکیده
آنچه که فرهنگ یک جامعه را پاس می دارد وسبب رشد وتعالی و انتظام زندگی انسان می گردد؛ پایبندی به هنجارها وسنتهای حکیمانه ای است که دین برای انسان تعیین کرده است.ولی از آنجایی که ممکن است بنا به عوامل مختلف (امیال نفسانی، زمان و مکانهای مختلف، نوع حکومتها وگوناگونی فرهنگ ها) هنجارهای الهی تغییر کند؛ به طوری که منجر به گسترش انحرافات و بی تعهدی ها گردد، لذا باید به تقویت هنجارها پرداخت تا بدین وسیله فرهنگ اسلامی در جامعه حاکم گردد. بدین منظور این پژوهش با روشتحلیلی توصیفی، بانگاهی به بیانات ورفتارهای عملی امیرالمؤمنین علیه السلام در نهج البلاغه می باشد.در پیغنی- سازی فرهنگو انتقال ارزشها وهنجارها، به نقش دین وارکان آن اشاره دارد. لذا به ذکر پیامدهای ویرانگر هنجار گریزی وعوامل مؤثر در ایجاد آن می پردازد. بر این اساس باز شدن راه گناه، بی محتوا شدن دین، کاهش انسجام اجتماعی وتحریف فرهنگ از جمله آثارهنجارگریزی است.همچنین انواع محرومیتها (اعم از جسمی وروحی، عدم سلامت خرد وبصیرت ) وفشارهای ناشی از محیطهای آلوده(رفتارهای تضاد آمیز، ظلم وتجاوز به حقوق مادی ومعنوی انسان ها)به عنوان مهمترین عوامل زمینه ساز ناهنجاری ها معرفی شده است که این مسأله سبب می شود افراد حساسیت خود را نسبت به رعایت هنجارها از دست بدهند ویا با کراهت آنها را انجام دهند ونهایتا خود را از قید هنجارها رها کنند وهنجارگریز گردند. لذا می بایست در مقابل ناهنجاریها برخورد نمود. در این راستا موضع گیری امیرالمؤمنین علیه السلام استفاده از دو شیوه و رفتار سازگارانه وقاطعانه می باشد. نتیجه آنکه برای مصون ماندن جامعه از آسیب و پایبندی ومرزبانی از هنجارها،بایدانگیزهی عمل به هنجارها را تقویت نمود ونیز با نظارت های مؤثر در ابعاد مختلف در جهت تداوم بخشیدن به هنجارها تلاش کرد.
کلید واژه ها: هنجار، سنت، هنجارگریزی، فرهنگ، جامعه
فهرست مطالب
فصل اول:کلیات
۱-۱٫تبیین موضوع تحقیق و اهمیت آن..۴
۱-۲٫بیان سؤالات اصلی و فرعی تحقیق.۶
۱-۲-۱٫سؤالات اصلی..۶
۱-۲-۲٫سؤالات فرعی..۶
۱-۳٫فرضیات۶
۱-۴٫پیشینه و تاریخچه موضوع تحقیق..۷
۱- ۵ .روش تحقیق.۷
۱-۶٫ محدودیت های تحقیق..۸
۱-۷ . واژه ها و اصطلاحات مهم و کاربردی.۸
1-7-1.هنجار.۸
۱-۷-۲٫تعریف جامعه۹
۱-۷-۳٫فرهنگ.۱۰
۱-۷-۴٫هنجارهای اجتماعی۱۲
۱-۷-۵٫هنجارهای دینی.۱۳
۱-۷-۶٫مفهوم هنجار از دیدگاه نهج البلاغه..۱۳
۱-۷-۶-۱٫سنت۱۳
۱-۷-۶-۲٫آداب..۱۶
۱-۷-۶-۳٫عرف۱۶
۱-۷-۶-۴٫خیر..۱۷
۱-۷-۷٫ نابهنجاری، کجرو و کجروی.۱۷
۱-۷-۸٫مفهوم هنجارگریزی از دیدگاه قرآن وامیرالمؤمنین علیه السلام..۱۹
فصل دوم:رابطه ی جامعه، فرهنگ وهنجارها
۲-۱٫ضرورت زندگی اجتماعی..۲۲
۲-۲٫فرهنگ زیر بنای جامعه۲۵
۲-۳٫تأثیر عوامل فرهنگی بر دگرگونی اجتماعی۲۷
۲-۴٫دین عامل تغییرات فرهنگی اجتماعی.۲۸
۲-۵٫ارتباط هنجار با فرهنگ۲۹
۲-۶٫غنی سازی فرهنگ وجامعه..۳۱
۲-۶-۱٫تشکیل حکومت دینی۳۱
۲-۶-۱-۱٫ اعتقادات۳۳
۲-۶-۱-۲٫رفتار به عدالت.۳۴
۲-۶-۱-۲-۱٫درک زمان و نیازهای متغیر انسان.۳۵
۲-۶-۱-۲-۲٫ شناخت انسان..۳۶
۲-۶-۱-۲-۳ .اجرای عدالت زمینه ساز ارتباط انسان با خدا۳۸
۲-۶-۱-۳٫ ایجادامنیت ..۳۸
۲-۶-۱-۳-۱٫رابطه ی امنیت و عدالت اجتماعی.۴۰
۲-۶-۲٫معیار و سنجش هنجارها۴۱
۲-۶-۳٫شناخت منشأ هنجارها۴۱
۲-۶-۳-۱٫ رابطه بین ارزشها و هنجارها..۴۲
۲-۶-۳-۲٫جایگاه ارزشها.۴۲
الف)ارزشهای فطری..۴۳
ب) ارزشهای غیرفطری و اجتماعی..۴۴
۲-۶-۴٫شیوه های شناخت هنجارهای مطلوب اجتماعی و ارزیابی آنها.۴۴
۲-۶-۴-۱٫عقل سلیم..۴۵
۲-۶-۴-۱-۱٫به حکم عقل، ترجیح حکم الهی بر حکم جاهلیت.۴۵
٢-۶-۴-۲٫تجربه و عبرت پذیری..۴۶
۲-۶-۴-۳٫الگوهای صحیح دینی..۴۶
۲-۶-۴ -۴٫مطابق با فطرتِ حیات بخش.۴۸
۲-۶-۵٫معیار گزینش برای متصدیان فرهنگ وهنجار آفرینان..۵۳
۲-۶-۶٫پیامد و آثار هنجارگریزی۵۵
۲-۶-۶-۱٫باز شدن راه گناه و فساد در جامعه۵۶
۲-۶-۲-۲٫بی محتوا شدن دین و رشد و تربیت ناکارآمد.۵۸
۲-۶-۲-۳٫سلب اعتماد عمومی..۵۹
۲-۶-۲-۴٫کاهش انسجام اجتماعی و گسیخته شدن قواعد و رسوم اجتماعی۶۰
۲-۶-۲-۵٫پدید آمدن فتنه۶۱
۲-۶-۲-۶٫تحریف و تخریب فرهنگ.۶۳
۲-۶-۲-۷٫عذاب الهی وهلاکت جامعه..۶۴
نتیجه..۶۵
فصل سوم:ریشه ها وعوامل هنجارگریزی
۳-۱٫محرومیت از سلامت جسم وجان۶۷
۳-۱-۱٫تفاوتهای فردی وتأثیر متقابل جسم وروح.۶۸
۳-۱-۱-۱٫ تفاوتهای جسمانی وارتباط آن باوراثت۶۹
۳-۱-۱-۲٫بیماریهای جسمی و روحی۷۱
۳-۱-۱-۲-۱٫غذاهای غیرطیب.۷۲
۳-۱-۱-۲-۲٫ برآورده نشدن نیازهای روانی واختلالات شخصیتی۷۳
الف) نبود احترام و توجه کافی۷۴
ب) تمسخر گرفتن افراد۷۴
ج) نسبتهای ناروا دادن۷۵
د)عدم توجه به تفاوتهای زیستی و روانی زن ومرد.۷۶
۳-۱-۱-۳٫به ظهور رسیدن استعداد های منفی.۷۷
۳-۱-۱-۳-۱٫رذائل اخلاقی و خصلت های ناپسند۷۸
الف) هواپرستی.۷۸
ب) عجب و خودپسندی۷۹
ج) لجاجت..۸۰
د)حسد.۸۱
ه)دروغگویی..۸۲
و) خشم و غضب..۸۲
ز)حرص و طمع۸۲
۳-۲٫محرومیت از سلامت خرد وبصیرت..۸۳
۳-۲-۱٫عدم تفکرصحیح.۸۴
۳-۲-۲٫ شتابزدگی.۸۵
۳-۲-۳٫ اکتفا به شنیده ها..۸۵
۳-۲-۴٫معیار قرار دادن خویش.۸۶
۳-۲-۵٫عادت به خرافه گرایی و عقاید بی اساس۸۷
۳-۲-۶٫شک وگمان..۸۷
۳-۲-۷٫حب وبغض۸۸
۳-۲-۸ . دلیل تراشی و نپذیرفتن واقعیات..۸۸
۳-۲-۹٫عدم شناخت کافی از دین.۸۹
۳-۲-۹-۱٫رابطه میان عقل ودین۸۹
۳-۲-۹-۲٫اختلاف وبرداشتهای ناصحیح از دین.۹۰
۳-۲-۹-۲-۱٫نبود معرفت توحیدی.۹۱
۳-۲-۹-۲-۲٫گمراهی و لغزش خواص۹۳
۳-۲-۹-۲-۳٫ برداشت اشتباه عموم مردم ازمتدینین..۹۴
۳-۲-۱۰٫عدم شناخت کافی از دنیا..۹۵
۳-۲-۱۰-۱٫دنیا صحنه ی تضاد..۹۷
۳-۲-۱۰-۲ تشابه امور دنیوی.۹۷
۳-۲-۱۰-۳ .دنیا میدان امتحان و آزمایش..۹۸
۳-۲-۱۰-۴٫دنیا میدان گول زدن و گول خوردن.۹۹
۳-۳ . اجتماع آلوده و بی بهره از مناسبات حکیمانه.۹۹
۳-۳-۱٫رفتارهای تضاد آمیز در جامعه.۱۰۱
۳-۳-۱-۱٫تضاد خواسته های مردم ورهبری.۱۰۲
۳-۳-۱-۲٫تضاد در رفتارها در قالب های مختلف نفاق..۱۰۳
۳-۳-۲٫ بی تفاوتی۱۰۴
۳-۳-۲-۱٫عوامل بی تفاوتی.۱۰۵
الف) بی برنامگی و اندازه نداشتن۱۰۵
ب) یأس و ناامیدی از اصلاح۱۰۵
ج)عادت پذیری و خو گرفتن به رفتارها..۱۰۶
.۱۰۷ د ) بی دینی
ه ) بی حیایی و بی شرمی.۱۰۸
و)سستی و مسامحه در امر به معروف ونهی از منکر۱۰۸
ز)ذلت پذیری.۱۰۹
ح) نبود نظام پاداش وجزا و تساوی نیکوکار و بدکار .۱۰۹
۳-۳-۳٫روش حکومتداری۱۱۰
۳-۳-۳-۱٫ دلایل ناپایداری حکومت ها .۱۱۱
۳-۳-۳-۱-۱٫عدم مشروعیت..۱۱۱
۳-۳-۳-۱-۲٫عدم مقبولیت..۱۱۲
۳-۳-۳-۱-۳٫ ظلم وتجاوز به حقوق مادی ومعنوی انسانها.۱۱۳
الف) قوانین ناعادلانه۱۱۴
ب) نبود جایگاه اجتماعی مناسب برای انسانهای باکفایت۱۱۵
ج) گسترش فقر و اختلاف طبقاتی۱۱۶
۳-۴ . فشار و جبر حوادث وپیروی اکثریت از شیوه ی رفتارهای اجتماعی۱۲۰
۳-۴-۱٫تأثیرات رسانه بر رفتارهای اجتماعی.۱۲۱
۳-۴-۲٫ بهره گیری رهبر جامعه از روشهای زورمدارانه و اجبار.۱۲۱
۳-۴-۲-۱٫ زور واجبار روشی برای کسب قدرت..۱۲۲
۳-۴-۳٫همشکلی با اکثریت برای کسب رضایت عموم جامعه .۱۲۶
۳-۴-۳-۱٫انتخاب نادرست الگوها۱۲۷
۳-۴-۳-۲٫عدم رعایت حد و مرزها..۱۲۸
۳-۴-۳-۲-۱٫ترویج فر هنگ قوم گرایی وشخصیت پرستی.۱۲۹
۳-۵ .تغییرات ناگهانی.۱۳۰
۳-۵-۱٫تغییر رژیم و حکومت ها۱۳۱
۳-۵-۲٫ نوآوری ها..۱۳۱
۳-۵-۳٫ مهاجرت ها وتقابل فرهنگ و اعتقادات مختلف..۱۳۲
نتیجه..۱۳۵
فصل چهارم:سیره امام علی علیه السلام در برخورد با ناهنجاری ها
۴-۱٫سازگاری۱۳۷
۴-۱-۱٫جایگاه سازگاری ومدارا۱۳۸
۴-۱-۱-۱٫مدارا جلوه ای از رحمت الهی۱۳۸
۴-۱-۱-۲٫ رفق و مدارا و افزایش ایمان۱۳۸
۴-۱-۱-۳٫ مدارا و مأموریت انبیاء..۱۳۹
۴-۱-۲٫ سازگاری و هماهنگی با تغییرات زمان۱۳۹
۴-۱-۲-۱٫ عدم اعتماد مطلق به روزگار و زمان۱۴۰
۴-۱-۲-۲٫ داشتن بصیرت و بینش صحیح نسبت به دنیا۱۴۰
۴-۱-۲-۳٫ عدم مخالفت با دستورات دین.۱۴۳
۴-۱-۲-۴٫ سازگاری وهماهنگی با توانایی های افراد۱۴۴
۴-۱-۲-۵٫ سازگاری و هماهنگی با فرهنگ جامعه..۱۴۵
۴-۱-۳ .آثار مثبت هنجارپذیری وسازگاری در جامعه.۱۴۶
۴-۱-۳-۱٫ سامان دهی امور.۱۴۶
۴-۱-۳-۲٫ ایجاد روحیه ی عدالت پذیری و حفاظت از آنها..۱۴۶
۴-۱-۳-۳٫ محبوبیت و دور ساختن اسباب دشمنی
۴-۱-۳-۴٫ تقویت ارتباطات فردی اجتماعی
۴-۱-۳-۴-۱٫ رأفت و عطوفت..۱۴۹
۴-۱-۳-۴-۲٫ تحمل و بردباری.۱۵۰
۴-۱-۳-۴-۳٫ تغافل وگذشت۱۵۱
۴-۱-۳-۴-۴٫ حسن ظن به دیگران..۱۵۳
۴-۱-۳-۴-۵٫ همدلى و خیرخواهى۱۵۴
۴-۱-۳-۴-۶٫ فروتنى و احترام به دیگران.۱۵۵
۴-۲٫ واکنش و برخورد قاطعانه..۱۵۶
۴-۲-۱٫ پیکار همه جانبه با اهریمن جهل و بیسوادی..۱۵۷
۴-۲-۱-۱٫ وجود عالمان و پیوندمیان علم و عمل..۱۵۸
۴-۲-۱-۲٫ شناخت ناهنجاریها۱۵۹
۴-۲-۱-۳٫ توجه به نوع علم و دانش۱۶۰
۴-۲-۲٫ تغییر وشکستن سنت ها واندیشه های غلط..۱۶۰
۴-۲-۲-۱٫ مقابله با فرهنگ رابطه محوری۱۶۰
۴-۲-۲-۲٫ مقابله با فرهنگ نیرنگ ورزی۱۶۱
۴-۲-۲-۳٫ مبارزه با سنت عیب جویی و نسبت ناروا دادن.۱۶۲
۴-۲-۲-۴٫ مقابله با سنت تکریم پادشاهان.۱۶۲
۴-۲-۲-۵ .مقابله با سنت پذیرش هدیه، در میان کارگزاران..۱۶۳
۴-۲-۲-۶٫ مبارزه با رهبانیت و تحریف زهد.۱۶۳
۴-۲-۲-۷٫ مبارزه با تحریف قضا وقدر۱۶۴
۴-۲-۳ .ریشه کن ساختن گناهان.۱۶۵
۴-۲-۳-۱٫ استقامت و پایداری در برابر امیال نفسانی۱۶۵
۴-۲-۳-۱-۱٫ دگرگونی عادات و خوی های ناپسند.۱۶۶
۴-۲-۳-۱-۲٫تعصب در صفات شایسته..۱۶۷
۴-۲-۳-۱-۳٫ مداومت به عمل صالح..۱۶۸
۴-۲-۳-۲٫ تأثیر گذاری در شرایط مختلف جامعه.۱۶۸
۴-۲-۴٫ قاطعیت در اجرای عدالت.۱۷۲
۴-۲-۴-۱٫ اجرای عدالت بدون درنظرگرفتن مصلحت۱۷۲
۴-۲-۴-۲٫ اجرای عدالت بدون در نظر گرفتن منفعت طلبی ها.۱۷۳
۴-۲-۴-۳٫ موضع گیری سرسختانه در برابر تضاد طبقاتی و بی عدالتی ها۱۷۵
۴-۲-۴-۴٫ حساسیت نسبت به بیت المال..۱۷۵
۴-۲-۴-۵٫ مخالفت با خونخواران و مفسدان دولت..۱۷۶
۴-۲-۴-۶ .کیفر کارگزاران خیانت پیشه..۱۷۷
۴-۲-۴-۷٫ قاطعیت دراجرای حدود و احکام الهی.۱۷۷
نتیجه۱۷۹
فصل پنجم: راهکارها و نتایج
۵-۱٫ ایجاد فضای رغبت و انگیزه۱۸۱
۵-۱-۱٫ بهره برداری صحیح از اراده.۱۸۲
۵-۱-۲٫ ایمان وانگیزه ی الهی داشتن۱۸۴
۵-۱-۲-۱٫ راه های تقویت انگیزه های الهی.۱۸۵
الف)محبت وعشق به خداوند..۱۸۵
ب)احساس حضورخداوند..۱۸۵
ج)اعتقاد به منجی بشریت..۱۸۶
د)اشتیاق به بهشت وترس از آخرت.۱۸۶
۵-۱-۳٫ پاداش وکیفرها ی دنیوی در برانگیختن انگیزه ها۱۸۷
۵-۱-۳-۱٫ عوامل اثر گذار در پاداش ها و کیفر ها.۱۸۹
۵-۱-۴٫ قرارگرفتن در مسیر رقابت های سالم همراه با تقوا۱۹۲
۵-۱-۵٫ ارائه الگوهای عملی وجهت گیری مطابق آنها۱۹۳
۵-۱-۵-۱٫ رعایت حد وحدود در الگو پذیری۱۹۴
۵-۱-۵-۲٫ مسئولیت خطیر الگوها۱۹۴
۵-۱-۵-۲-۱٫ ساده زیستی الگوها زمینه ی عمل به هنجارها..۱۹۴
۵-۱-۵-۲-۲٫ هماهنگی گفتار وکردار در الگوها..۱۹۵
۵-۲٫ نظارت در ابعاد مختلف زندگی۱۹۶
۵-۲-۱٫ بازرسی، نظارت و کنترل اجتماعی اثرگذار..۱۹۷
۵-۲-۱-۱٫ مقبولیت نظام کنترل و نظارت..۱۹۷
۵-۲-۱-۲٫ رعایت حداعتدال و میانه روی در نظارت۱۹۸
۵-۲-۱-۳٫ نظارت مسئولین جامعه بر رفتارهای مردم۱۹۸
۵-۲-۱-۴٫ نظارت همگانی و عمومی مردم بر مسئولین۱۹۹
۵-۲-۲٫ نظارت وآموزشهای همگانی از سوی نهادهای مختلف اجتماعی۲۰۱
نتیجه گیری.۲۰۵
پیشنهادات.۲۱۲
فهرست منابع۲۱۳